Hollanda’da iltica ve göçmen sistemiyle ilgili tartışmalar gündemi meşgul etmeye devam ediyor. Geçen seçimleri sağ partilerden oluşan bir koalisyon kazanırken, iltica ve göçmenlik karşıtı tartışmalar seçim kampanyalarını domine etmişti. Son aylarda da bu konu Hollanda siyaseti için belirleyici olmaya devam etti.
Aşırı sağcı Geert Wilders’in partisini (PVV) 3 Haziran’da hükümetten çekmesiyle Hollanda kendisini bir anda siyasi istikrarsızlık sarmalında buldu. Buna rağmen, ne oldu da PVV’nin talep ettiği yasalar 3 Temmuz akşamında meclisten geçirildi? Yeni yasalar neler getiriyor? Bu konuları sizler için ele aldık.
Arka plan
2023 Temmuz’unda, dönemin Başbakanı Mark Rutte’nin koalisyon hükümeti, mültecilerin aile birleşimi konusunda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle çöktü. Aynı yılın Kasım ayındaki erken seçimlerde yabancılar ve İslam karşıtı söylemleriyle öne çıkan aşırı sağcı Geert Wilders’in Özgürlük Partisi PVV birinci oldu.
Ancak aşırıcı söylemleri nedeniyle diğer siyasi partiler Wilders’in başbakanlığı üzerinde uzlaşamadı. Uzun süren pazarlıkların ardından, PVV’nin de yer aldığı bir sağ koalisyon kuruldu ve kıdemli bir memur olan Dick Schoof başbakanlığında bir teknokrat hükümeti kuruldu.
Wilders dönemi
Yeni hükümet, göç politikalarında “sertleşme” vaadiyle işe başladı. Fakat her önemli konuda olduğu gibi bu konuda da çok az ilerleme kaydedildi. Son olarak, geçtiğimiz ay Wilders bu gidişe bir dur dedi. İltica ve göçmenlik konuları kendi partisinden bir bakana ait olmasına rağmen Wilders, bu konularda istenilen adımların atılmamasını gerekçe göstererek 3 Haziran'da PVV’nin hükümetten çekildiğini açıkladı.
Hükümetin düşmesinin ardından kısa süre içerisinde bir işgüder hükümet kuruldu. İltica ve göçmenlik konuları Dilan Yeşilgöz’ün partisi VVD’nin kontrolüne geçti. Yeni bakan da ilk iş olarak yasama tatili başlamadan, halefi PVV’li Faber’in yasaları olarak bilinen düzenlemeleri ele aldı. 3 Temmuz akşamı iltica sistemini ciddi anlamda değiştiren iki yasa paketi parlamentodan geçti.
“Acil İltica Tedbirleri” ve “Çift Statü Sistemi”
Böylece iltica ve göçmenlik konularında “Acil İltica Tedbirleri” alınması ve “Çift Statü Sistemi” adı verilen bir sisteme geçilmesi kararlaştırıldı.
Bu yasalarla birlikte:
Uzun bir zamandır siyasi kampanyalara hakim olan yabancı karşıtı söylemler nedeniyle, Hollanda’daki siyasi partilerin iltica ve göçmenlik sisteminin katılaştırılması konusunda aykırı ses çıkaramadığı gözlemlenmekteydi.
Son dakika değişiklik önerisi: yasal olarak bulunmayan kişilere yardım edenlerin cezalandırılması
Bununla beraber son dakikada PVV tarafından önerilen bir değişiklik yukarıda anlattığımız iki taslağın yasalaşmasını tehlikeye attı. Bu son değişiklik teklifine göre ülkede yasal olarak bulunmayan kişilere yardım edenlerin cezalandırılması öngörülüyordu.
Bu madde, seçmen tabanı muhafazakar ve Hristiyan kesimlerden oluşan Hristiyan Demokratlar (CDA), Reformist Parti (SGP) ve hükümet ortağı NSC partilerinde ve kilise çevrelerinde büyük tepkiye yol açtı. Bu maddeye itiraz olarak “insanlığın gereği olarak zor durumda kalmışlara su veren, çorba ikram eden gönüllülerin cezalandırılmasının” kabul edilemeyeceği ifade edildi.
VVD’li iltica ve göçmenlikten sorumlu bakan Van Weel, Hristiyan partilerin desteğini kazanmak için son dakikada ara bir yol bulmak zorunda kaldı. Konunun tepki çekmesi üzerine yasanın ilgili maddelerinin uygulamaya girmesi şarta bağlı olarak ertelendi.
Hollanda Danıştayının tartışma konusu hüküm hakkında görüş vermesi ve bu konunun Meclisin her iki kanadında da tartışılmasına kadar yasanın bu maddesinin uygulanması ertelendi.
Ancak bu değişiklikten sonra taslakların yasalaşmasının önü açılmış oldu. CDA yasanın mevcut haline dahi ret oyu verirken NSC ve SGP kabul oyu kullandılar.
Peki siyasiler yasa oylamasının ardından ne dediler?
Mültecilere bir darbe de belediyeye geçişlerde vurulmak isteniyor
İltica sistemine ilişkin yasalar tartışılırken, mültecilerin sosyal konutlardaki önceliği de iptal edildi. Bu durum çeşitli sebeplerle ülkesini terk ederek Hollanda’ya sığınmak zorunda kalan binlerce insan için hayal kırıklığı yaratan bir karar oldu.
Amsterdam ve Groningen gibi büyük belediyeler, bu karara uymayacaklarını ve uygulamanın “anlamsız” olduğunu duyurdu.
Mültecilerin barınmasından sorumlu kurum olan COA yetkilileri ve Hollanda Mülteci Konseyi VWN mültecilerin geçici barınma merkezlerinde daha uzun süre kalmasının hem insani hem de ekonomik açıdan büyük bir yük oluşturduğunu vurgulayarak kararın anlamsızlığına işaret ettiler.
Önümüzdeki süreçte Hollanda kamuoyunu neler bekliyor?
İltica meselesi, sadece göçmenleri değil, Hollanda’daki siyasetin, ahlaki sınırların ve toplum vicdanının da merkezinde yer almaya devam edecek gibi görünüyor.
.svg.avif){kind=small}
