The Putin Predicament: South Africa's Legal Conundrum with the ICC

August 31, 2023
by Yasir Gökçe, published on 31 August 2023
The Putin Predicament: South Africa's Legal Conundrum with the ICC

In March 2023, the international legal arena witnessed an unprecedented case as the International Criminal Court (ICC) issued an arrest warrant for Russian President Vladimir Putin, marking the first time a sitting head of state from a non-state party faced such action without a Security Council referral. This pivotal development raised complex questions, especially when combined with President Putin's invitation to South Africa for the BRICS Summit in August 2023. This analysis delves into the intricate legal implications of South Africa's obligations to comply with the ICC Arrest in the face of the ratione personae, a form of immunity enjoyed by top-level state representatives, such as a head of state like President Putin. Comparing this situation to the prior case of Sudan's President Bashir, it examines South Africa's evolving stance on immunity, tilting toward the universal jurisdiction of the International Criminal Court.

On March 17, 2023, the ICC found credible grounds to suspect that Russian President Putin and Children’s Rights Ombudswoman Lvova-Belova were involved in war crimes, specifically, the unlawful deportation of the population i.e. the unauthorized transfer of children from the Ukrainian territories to Russia, as stipulated in Article 8(2)(a)(vii) and (b)(viii) of the ICC Statute. Eventually, the court issued the arrest warrants against those individuals. 

With the invitation extended to Putin on the occasion of the BRICS Summit, South Africa found itself once again embroiled in a contentious debate surrounding the imperative to apprehend a sitting head of state in response to an ICC arrest warrant. In a prior instance, both the ICC and domestic courts denounced the South African government for contravening its international and domestic legal duties when it failed to execute the ICC arrest warrant against then-President Bashir of Sudan during his attendance at the 2015 AU Summit held in South Africa. A new controversy has emerged following the invitation extended to President Putin to attend the August 2023 BRICS Summit in South Africa.

What has distinguished the current invitation from the previous Bashir case is manifold. The current arrest warrant by ICC pertains to a sitting head of state of a non-state party. Moreover, unlike the case in Sudan, the current matter has not been referred to the ICC by the UN Security Council. Finally, the arrest warrant is also unique in the sense that it was issued by an international criminal tribunal for a sitting head of state of a permanent member of the UN Security Council.

Despite its obligation under the Statute and its domestic law, the South African government opted for paving the way for Bashir’s narrow escape from Pretoria in 2015. Considering the above-cited circumstances around the current arrest warrant against Putin, it was already expected that South Africa would not put itself in a difficult choice. Despite Article 98 of the Rome Statute preserving “State or diplomatic immunity” of “third States,” the stipulation in Article 27(2) in favor of the Court’s jurisdiction is clear:      

“Immunities or special procedural rules which may attach to the official capacity of a person, whether under national or international law, shall not bar the Court from exercising its jurisdiction over such a person.”

Furthermore, in the Bashir case, the ICC Appeals Chamber established that there is neither State practice nor opinio juris that would support the existence of Head of State immunity under customary international law vis-à-vis an international court and that this denial of immunity applies to ‘horizontal’ relations between States when seeking to enforce ICC arrest warrants domestically (para 113). South African courts have taken an even more extensive step. In light of the Executive's inability to apprehend Al Bashir in 2015, South Africa’s Supreme Court of Appeal ruled in the case of Minister of Justice v. SALC (2016) that the South African ICC Act abolished all types of immunity concerning international crimes within the South African domestic legal framework.

Unsurprisingly, in line with the Rome Statute as well as the jurisprudence of the ICC and the Supreme Court of Appeal, the South African government initiated the process to transpose the ICC arrest warrant into its domestic law, so that had Putin ever entered South Africa, he would be arrested. These judicial steps were followed by an announcement on 19 July that President Putin would no longer attend the BRICS summit in August. While the issue of by whom and how an ICC arrest warrant will be executed remains uncertain, these developments underscore the evolving landscape of international justice and the shrinking space for impunity on the global stage.

You may also like

How to Tackle Cyberattacks Against Space Infrastructure

April 3, 2024
by Yasir Gökçe, published on 3 April 2024
Dr. Yasir Gökçe and Brianna Bace have discussed the legal and political dimensions of cyberattacks against space infrastructures and their recent academic article on this issue.

PERSECUTORY CONFISCATION AMOUNTING TO CRIMES AGAINST HUMANITY IN TURKEY

December 24, 2023
by Yasir Gökçe, published on 24 December 2023
instituDE Director Dr. Yasir Gokce eloborated on the widespread and systematic nature of property rights violations in Turkey as a part of CrimesAgainstHumanity targeting Gülen Movement, with reference to the recent instituDE report thereon.

İsrail-Hamas Arasındaki Siber Savaşlar

October 30, 2023
By Yasir Gökçe, published on 30 October 2023
Hukuk Günlüğü'nün yeni bölümünde Yasir Gökçe İsrail-Hamas arasında devam etmekte olan savaş çerçevesinde icra edilen siber operasyonları, tarafların buna ilişkin kapasitesini anlattı.

Nijer'e Askeri Müdahalenin Hukuki Meşruiyeti

August 9, 2023
by Haşim Tekineş, Ömer Güler and Yasir Gökçe, published on 9 August 2023
DışıİçiBir'de bu hafta Haşim Tekineş, Dr. Yasir Gökçe ve Ömer Güler Nijer'de yaşanan darbenin ardından yaşanan son gelişmeleri, ECOWAS ülkelerinin Nijer'e silahlı müdahalede bulunma olasılığını ve sözkonusu müdahalenin uluslararası hukuka uygun olup olmayacağını ele aldılar.

E-devlette Veri Sızıntıları, Rusya'nın Dezenformasyon Operasyonları

June 19, 2023
by Yasir Gökçe, published on 19 June 2023
HukukGünlüğü'nde instituDE Direktörü ve bilgi güvenliği uzmanı Dr. Yasir Gökçe yaşanan güncel siber güvenlik olaylarını tüm boyutlarıyla anlattı.

Dijital Seçim Güvenliği

April 25, 2023
by Yasir Gökçe, published on 25 April 2023
#HukukGünlüğü'nde siber güvenlik ve bilgi güvenliği uzmanı Dr. Yasir Gökçe Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılacak seçimlere ilişkin riskleri analiz ederek, seçim güvenliğini sağlamak için alınması gereken tüm dijital tedbirleri aşama aşama anlattı.

Oy Çalma Organizasyonu Mu Var?

May 4, 2023
by Yasir Gökçe, published on 4 May 2023
Siber güvenlik uzmanı Dr. Yasir Gokce katıldığı programda #14Mayıs seçimleri kapsamında resmi kurumların kullandığı yazılımların güvenliğini ve seçim sonuçlarına siber müdahale riskini anlattı.

Putin Tutuklanır mı?

March 26, 2023
by Yasir Gökçe, Hakan Kaplankaya, Harun R. Halisoğlu and Mehmet Bozkaya, published on 26 March 2023
Hukuk Günlüğü'nde Dr. Yasir Gökçe, Hakan Kaplankaya, Harun R. Halisoğlu ve Mehmet Bozkaya Uluslararası Ceza Mahkemesi(ICC)'nin Putin hakkında verdiği tutuklama kararını ve TurkeyTribunal tarafından yapılan, Türkiye'de işlenen insanlığa karşı suçlara ilişkin ICC başvurusunu ele aldılar.

Elon Musk'a Siber Tehdit

March 20, 2023
by Yasir Gökçe, published on 20 March 2023
instituDE Direktörü ve Bilgi Güvenliği Uzmanı Dr. Yasir Gökçe tüm dünyada siber güvenlik alanında yaşanan son gelişmeleri Mehmet Bozkaya'ya anlattı.

Rusya Siber Savaş Suçu Mu İşliyor?

February 1, 2023
By Yasir Gökçe and Mehmet Bozkaya, 1 February 2023
instituDE #HukukGünlüğü'nde siber güvenlik uzmanı Dr. Yasir Gökçe siber uzayda yaşanan güncel gelişmeleri, bilgi güvenliği ve veri mahremiyeti ihlallerini anlattı.

Siber Uzayda Neler Oluyor?

January 10, 2023
by Yasir Gökçe, published on 10 January 2023
instituDE Direktörü ve siber güvenlik uzmanı Dr. Yasir Gökçe güncel olarak dünyada gerçekleşen veri ve bilgi güvenliği alanındaki gelişmeleri anlattı.

MUHALEFETİN KHK'LILARLA SINAVI

October 19, 2022
by Yasir Gökçe and Hakan Kaplankaya, published on 19 October 2022
Dr. Yasir Gokce ve Hakan Kaplankaya KHK sorununun adil bir şekilde nasıl çözülebilecegine ilişkin instituDE raporunu ve muhalefet partilerinin bu soruna şimdiye kadar ne ölçüde çözüm önerdiklerini Erkam Tufan 'a anlattılar.

Gülen Grubu mensuplarına yönelik Türkiye'de yaşanan hak ihlalleri hukuken nasıl nitelenmeli?

August 5, 2022
by Yasir Gökçe and Hakan Kaplankayaö published on 5 August 2022
instituDE üyesi hukukçular Dr. Yasir Gökçe ve Hakan Kaplankaya katıldıkları programda Gülen Grubu mensuplarına yönelik Türkiye'de yaşanan hak ihlallerinin hukuken nasıl nitelenmesi gerektiğine dair görüşlerini açıkladılar.

Siber Savaş ve Uluslararası Hukuk

May 23, 2022
by Yasir Gökçe, published on 23 May 2022
instituDE üyesi Dr. Yasir Gökçe, kendi doktora tezinin de konusunu oluşturan, bilgi güvenliğini sağlamak için yeterli tedbir alınmadığında ortaya çıkabilecek olası sonuçları, siber saldırılarla sebep olunan büyük ölçekli zararların kuvvet kullanma yasağının ihlali olarak görülüp görülemeyeceğini ve devletlerin siber saldırılara nasıl karşılık verebileceğini anlattı.

Bir Uzmanın Gözünden Bilgi Güvenliği ve Veri Mahremiyeti

May 9, 2022
by Yasir Gökçe, published on 9 May 2022
instituDE üyesi ve bilgi güvenliği uzmanı Dr. Yasir Gökçe bilgi güvenliği ile kişisel verilerin mahremiyetinin nasıl korunabileceğine dair esasları anlattı.

Dünya ve Avrupa Mahkemelerine Karşılaştırmalı Bakış

April 13, 2022
by Yasir Gökçe, published on 13 April 2022
instituDE üyesi ve uluslararası hukuk uzmanı Dr. Yasir Gökçe Uluslararası Adalet Divanı, Avrupa Birliği Adalet Divanı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'ni çeşitli yönleriyle karşılaştırmalı olarak anlattı.

Rusya'nın Ukrayna'yı İşgali Meşru Mu?

March 28, 2022
by Yasir Gökçe, published on 28 March 2022
instituDE üyesi ve uluslarararası hukuk uzmanı Dr. Yasir Gökçe Rusya'nın Ukraya'ya askeri müdahalesinin uluslararası hukuk kurallarına uygun olup olmadığını ele aldı.

Uluslararası Hukuk Boyutuyla Karabağ'da Yaşanan Azeri-Ermeni Silahlı Çatışmaları (1. Bölüm)

October 24, 2020
by Yasir Gökçe and Mehmet Bozkaya, published on October 24, 2020
Bu yayınımızda, uluslararası hukuk uzmanı eski diplomatlar Yasir Gökçe ve Mehmet Bozkaya Dağlık Karabağ bölgesinde Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan silahlı çatışmayı uluslararası hukuk boyutuyla ele aldılar.

Uluslararası Hukuk Boyutuyla Karabağ'da Yaşanan Azeri-Ermeni Silahlı Çatışmaları (2. Bölüm)

October 24, 2020
by Yasir Gökçe and Mehmet Bozkaya, published on October 24, 2020
Bu yayınımızda, uluslararası hukuk uzmanı eski diplomatlar Yasir Gökçe ve Mehmet Bozkaya Dağlık Karabağ bölgesinde Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan silahlı çatışmayı uluslararası hukuk boyutuyla ele aldılar.